کلينيک توانبخشی  سازمان دفاع از قربانيان  خشونت ، با انتشار  بروشورهای  آموزشی ،روانشناسی  پيرامون  مهارت های  زندگی ،از جمله  مهارت قاطعيت  و رد درخواست های  تحميلی  ديگران  را  آموزش  می  دهد.بر اساس  اين آموزش ها ، ايستادگی  بر نظرات  شخصی  و بيان افکار ، احساسات  و باورها  به صورت مستقيم ،صادقانه  و متناسب  به گونه ای  که در عين  حال به حقوق  ديگران نيز احترام  گذاشته  شود ، بخش  مهم  و قابل توجهی  در بازآموزی  " مهارت قاطعيت " است .

از ديدگاه  کارشناسان ،رفتار متعادل  در ابراز وجود  شامل گرفتن  حق خود  و اظهار عقايد ، احساسات  و افکار خويش  به طور مستقيم  و صادقانه و نيز توانايی  و مهارت دادن پاسخ  "نه "  به درخواست  نامعقول  ديگران  است  به نحوی  که در اين  راستا  حقوق  ديگران نيز محترم  شمرده  شود.

در اين صورت است که فرد  منافع خويش  را  تشخيص می دهد  و بدون اضطراب و به طور جدی  بر حق  خود پافشاری  می کند، احساسات واقعی  خود را  صادقانه بيان می کند و بدون فراموش  کردن حقوق ديگران ،حق خود را مطالبه  و اعاده می کند.اما  بازآموزی  مهارت  قاطعيت  " توانايی  نه  " گفتن  به ديگران ، با رفتارهای  پرخاشگرانه  در خصوص  رد درخواست  ديگران ، تفاوت های  فاحشی  دارد. بنابراين  گزارش  ، رفتار پرخاشگرانه  بيان خصومت آميزی است که بدون در نظر گرفتن  حقوق ديگران برای  رسيدن به اهدافی خاص  انجام می  شود  و معمولا هنگام پرخاشگری فرد با صدای  بلند و لحن  نامناسبی صحبت می کند.  

اما در رفتار  قاطعانه ، فرد با ملاحظات  و توجه  به ديگران  بر ديدگاه خود ايستادگی  می کند،  احساسات و نظرات  و افکار خود را به صورت روشن  بيان می  کند، صدای  محکمی  دارد و به راحتی  به  صورت  فرد ديگر نگاه می کند. در اين حالت است  که فرد  خود را با ديگران برابر می داند  و نه به کسی  صدمه می  زند و نه اجازه می  دهد  که به او  صدمه وارد شود .کمرويی  ،خجالت  کشيدن  و قاطع نبودن  ناشی از باورهای  اشتباه است ،زيرا افرادی  که  قاطعيت کمتری  دارند ،معمولا  درگير اين باور هستند  که در صورت عدم  قبول  و پذيرش  درخواست  ديگران  ، عواقب  و پيامدهای  بدی  برای  آنان  ايجاد  خواهد  شد. اين  در شرايطی  است که  افراد قاطع  برای عدم پيروی  خود از ديگران  ،عواقب و پيامدهای  مثبتی  را تصور  می کنند  بنابراين  پيش  از هر چيز ،تغيير باورها  و انتظارات افراد، پيش  شرط  رفتار قاطعانه است .

افراد با جرات  در زمان  ابراز پاسخ منفی به درخواست  نامعقول ديگران  پاسخ های  کوتاه می دهند اما افراد  بی  جرات ، توضيحات طولانی ، عذرهای  مختلف ،دروغ ها و پوزش های  مختلفی را در پاسخ هايشان  اضافه می کنند. 

  

****

منبع : مقاله  "قدرت " نه"  گفتن  خود را تقويت کنيد  "- برگرفته شده از  بروشورهای  آموزشی کلينيک توانبخشی سازمان دفاع از قربانيان  خشونت -   روزنامه همشهری پنج شنبه 5 مهر 1384