علمی اجتماعی فرهنگی (اموزش زبان عربی)

الإمام الصادق(عليه السلام):

تَعَلَّمُوا الْعَرَبـِيَّةَ فَإِنـَّها كَلامُ اللَّهِ الَّذي يُكَلِّمُ بِهِ خَلْقَهُ.

عربى را فرا گيريد; زيرا كلام خداوندى است كه با آن، با بندگان خود سخن گفته است.

هدايت و سعادت انسانها، بدون ترديد در گرو فهم و عمل به دستورهاى روج بخش قرآن و فرامين مفسران واقعى كلام وحى، يعنى امامان معصوم عليهم السلام است كه براى فهم كلام وحى، ابتدا بايد زبان آن را فهميد.

زبان قرآن، عربى است:

(إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرآناً عَرَبِيّاً)

كتاب حاضر، حلقه اوّل از حلقه هاى سه گانه مباحث صرفى در مجموعه آشنايى با زبان قرآن است كه نقشى پايه اى براى دو مرحله بعد (صرف متوسط و عالى) و جنبه مقدماتى براى مباحث نحوى وبلاغى دارد.

در اين كتاب، سعى شده است يك دوره كامل مباحث مقدماتى صرف در قالب سى درس وسه بخشِ مقدمات، فعل و اسم ارائه شود كه در بخش مقدمات، تصويرى جامع واجمالى از علم صرف و در دو بخش ديگر، توضيح وتفصيل آن آمده است.

مباحث، به گونه اى تنظيم شده كه در هر جلسه درسى (با زمان 50 دقيقه) يك درس قابل ارائه است; البته بعضى از درسها مانند فعل مضارع، بخشى از معتلات، ضماير و ... به جهت اهميت و يا حجم بيشتر آنها، مى تواند در دو جلسه تدريس شود.

ويژگى هاى كتاب حاضر با توجه به مقدماتى بودن آن عبارتند از:

1 ـ سعى شده است مباحث با سهولت و روانى ارائه گردد; به طورى كه استادان محترم براحتى مى توانند مجموع مباحث هر درس را آموزش دهند.

2 ـ مباحث كتاب با ترتيب منطقى و به صورت دسته بندى، همراه با جدولها و نمودارهاى مناسب تنظيم شده است.

3 ـ در پايان هر يك از بخشهاى فعل و اسم، بر تجزيه كلمات قرآنى تأكيد و محصلان با روش تجزيه جدولى آشنا مى شوند.

4 ـ در اين كتاب، از ده ها آيه و روايت با مضمون هاى بلند به عنوان تمرين استفاده شده تا صرف پژوه، علاوه بر آشنايى با زبان قرآن و سنت در خلال فراگيرى قواعد صرفى، با واژه ها، مضامين و محتواى آيات و روايات انس بگيرد و همگام با آموختن صرف، قرآن و حديث را نيز بياموزد.

* نكته و يادآورى

الف) با توجه به تأثير شگرف و اهميت پيش مطالعه، قبل از حضور در كلاس و انجام مباحثه و بحث طرفينى بر روى درسها، ضرورى است كه صرف پژوهان عزيز به دو امر مذكور توجه خاص داشته، استادان محترم نيز از هرگونه راهنمايى و تشويق آنان دريغ نورزند.

ب) بر كسى پوشيده نيست كه تمرين و مرور مباحث، نقش اساسى در فراگيرى هر زبان از جمله عربى دارد، به همين جهت، بدون حل كامل پرسش و تمرين هر درس، هيچگاه نبايد به درس بعد منتقل شد. در پايان هر يك از بخشهاى سه گانه كتاب، مناسب است استادان محترم با اختصاص حداقل يك جلسه به مرور درسها، پرسشها و تمرينهاى حل شده بپردازند.

ج) از آنجايى كه هدف نهايى از مباحث صرفى، آشنايى با منابع و متون دينى و فهم دستورهاى روح بخش اسلام است و غرض از اين فهم، عمل به مقتضاى بلند آنهاست، شايسته است استادان محترم، ضمن توضيح و تبيين نكات اعتقادى، اخلاقى و تربيتى آنها، دانش پژوهان را به عمل به مضامين آنها تشويق كنند.

در پايان ضمن آرزوى توفيق وافر براى مشتاقان آشنايى با كلام پر فروغ الهى، از خوانندگان تقاضا داريم با ارسال آراء و پيشنهادهاى سازنده خود، ما را در رهينِ عنايت خويش قرار دهند.

والسلام عليكم و رحمة اللّه

قـم ـ 15 تـيـر مـاه 1377