(نقش نظريههاي يادگيري در نوع آموزش)
مباني نظري از ديدگاه مكاتب
از ميان نظريههاي يادگيري، دو نظريه در انجام دادن و به ثمر رساندن فعاليتهاي آموزشي حائز اهميت است.
مهمترين اين مكاتب، مكتب رفتارگرايي و مكتب شناختي است. همه پژوهشگران و نظريهپردازان يادگيري، به رغم اختلاف نظرهايشان درباره مسائل نظري و فلسفي، تمام واقعيتهاي مربوط به يادگيري را ميپذيرند.
شناختگرايان معتقدند: آموزش خلّاق زماني محقق ميگردد كه معلّم به دانشآموز كمك كند تا در يادگيري مطلب تازه، تجربههايي كه قبلا آموخته است را به موضوع جديد منتقل كند. (آزوبل ـ پياژه و برونرو...) مكتب رفتارگرا تاكيد بر رفتار انسان دارد و متغيرهاي اساسي مفاهيم آن (محرك ـ پاسخ ـ تقويت ـ تنبيه و بازخورد و رفتار ميباشد.) (پاولف ـ اسكينر) حال بر عهدهي مربيان است كه بدون تعصب، به همه نظريههاي موجود مراجعه و يافتههاي مفيد و قابل كاربرد نظريههاي مختلف را استخراج كنند، و آنها را براي بهبود شرايط يادگيري ـ آموزشي مورد استفاده قرار دهند.
(نقش نظريههاي يادگيري در نوع آموزش)
چون در تدريس از الگوهاي مختلفي استفاده شده بطور خلاصه از آنها نام ميبرم.
1- شيوه همياري (بارش مغزي)
يكي از شيوههاي مهم و بحث انگيز در آموزش تفكر خلّاق كه به وسيله ( الكس اف اسبورن ) طراحي شده روش « يورش فكري » است.
در لغتنامه وبستر واژه تحريك مغزي چنين آمده :
«اجراي يك تكنيك گردهمايي كه از طريق آن گروهي ميكوشند راه حلي براي يك مسئله بخصوص با انباشتن تمام ايدههايي كه به وسيله اعضاء ارائه ميشود بيابند»
با استفاده از اين روش ميتوان استعداد عقلي و ذهني افراد رشد داد.
تحريك مغزي با تشكيل جلسه گروهي و انتخاب موضوعي براي بحث و برقراري قوانيــن خاص
( مفهوم عبارت قرآني) بهترين فرصت براي ايدهيابي افراد فراهم ميكند.
در اين روش 1- انتقاد ممنوع 2- كميت بيشتر، بهتر است 3- تركيب و اصلاح ايدهها مهم است.تحريك مغزي ميتواند به شكل فردي نيز انجام شود. عدهاي معتقدند از كوشش فردي براي ايدهيابي اگر درست انجام گيرد نتايج بهتري به دست ميآيد. ( پارنس وميدو ) بيشترين پژوهشها درباره انجام اين روش انجام دادند
2- الكوي قضاوت عملكرد(PJD)
1- فراگيران به صورت فردي در هر گروه آيات درس را ميخوانند.
2- گروه خواندن آيات قرآن توسط فراگيران گروه ديگر را گوش ميدهند و اشكالات احتمالي را يادداشت ميكنند.
3- فراگيران به صورت گروهي درباره خواندن آيات توسط افراد گروههاي ديگر بحث ميكنند.
4- گروه بر اساس الگوگيري از قاري در نوار آموزشي و يا معلم، تلاوت آيات توسط گروه ديگر را نقد ميكند. و آنچه در اينجا مهم است و حتي چندين بار نيز معلم موظف به يادآوري آن است اين ميباشد كه: ( زود طريقه صحيح خواندن يك كلمه گفته نشود و به فرد اجازه دهند در دفعهي دوم يا حتي سوم اشتباه خود را تصحيح نمايد)
بخش دوم
(اهداف كلي)
1- دانشآموز با قرائت و مفاهيم آيات آشنا شود. «شناختي»
2- تقويت علاقمندي دانشآموزان به يادگيري قرآن. « عاطفي »
( اهداف جزئي)
1- دانشآموز با نحوهي تلفظ حرف (ض) آشنا شود.
2- ترجمه آيات و عبارات را بداند.
3- همراه با نوار آموزشي آيات (15-12) سوره جاثيه را درست تكرار نمايد.
4- مفهوم كلمات جديد را در اين درس بيان كند.
توجه به حيطههاي سهگانه يادگيري:
1- دانش 1-1 معاني لغات عربي را آنطور كه در كتاب قرآن نوشته است
حيطه شناختي: بگويد.
2-1 معني كلمه جاثيه را بگويد.
2- فهميدن 1- 2 آيه قرآني را به زبان فارسي ترجمه كند.
2-2 جدول قرآني را تشريح كند.
3- كاربرد 1-3 با توجه به مخارج حروفي كه تاكنون ياد گرفته سوره حمد را تلاوت كند.
4- تجزيه و تحليل 1- 4 دليل رعايت مخارج حروف را در نماز توضيح دهد.
5- تركيب 1-5 جدول كلمات قرآني درس را به صورت ابتكاري تهيه كند.
2-5 براي يادگيري ترجمه و مفاهيم آيات راهحل پيشنهاد كند.
3-5 اگر نيروهاي طبيعت رام انسان نميشد چه وضعي پيش ميآمد
« پيشبيني دانشآموز» (با توجه به مفهوم كلي آيه 13- 12)
6- ارزشيابي 1-6 صحيحترين ترجمه را از ميان جملات داده شده انتخاب كند.
2-6 در مورد درستي يا نادرستي تلاوت آيات توسط ساير اعضاي گروه
قضاوت كند.
3-6 صحيحترين عبارت قرآني را براي تصوير ارائه شده انتخاب كند.
مثال: ( با توجه به تصوير كشتي در دريا )= (لِتَجْرِيَ الْفُلكْ) را انتخاب كند.
بخش سوم:
« حيطههاي عاطفي نگرشها »
1- توجه:
1-1 به مفاهيم آيات كه توسط معلم يا گروهها گفته ميشود بسيار تا بسيار علاقه نشان ميدهد.
2-1 نسبت به خواندن آيات قرآني و رعايت مخارج حروفي كه تاكنون ياد گرفته توجه بسيار دارد.
2- پاسخ دادن:
1-2 به سئولات جواب ميدهد 2-2 تكاليف انس با قرآن در خانه را به ميل و رغبت انجام ميدهد.
3- ارزش گزاري :
1-3 بدون نياز به تبليغات در كلاسهاي دارالقرآن و جلسات قرآن شركت ميكند.
2-3 خود را نسبت به داوري درباره صحت قرائت آيات مسئول ميداند.
مثال (از فرد گروه ديگر ميخواهد دوباره آيه را تكرار نمايد تا زماني كه صحيح بخواند)
4- سازمان داده:
1-4 در لحضات استراحت كه توسط معلم داده ميشود تفاوت تلفظ حروف، مانند ( ض) در عربي با ( ض) در فارسي را از جهت ( معني و تلفظ ) براي ساير افراد گروه بيان ميكند
5- تبلور شخصيت:
1-5 در خواندن متون عربي كه غير قرآني هم هستند مخارج حروف ياد گرفته شده را رعايت ميكند.
2-5 به بچههاي گروه خود در مورد صحت قرائت نماز كمك ميكند.
3-5 دانشآموز درباره مفاهيم كلي آيات داوطلبانه بحث ميكند و بطور مستمر شواهدي را از تفسير قرآن ارائه ميدهد.
حيطه رواني حركتي: مهارتها
1- تقليد:
1-1 با كمكگيري از معلم و نوار آموزشي اشتباهات خود را در قرائت سوره جاثيه رفع ميكند
2-1 براي قرائت بهتر نماز و آيات درس تمرين ميكند
2ـ اجراي مستقل:
1-2 قسمتهاي مختلف آيات و عبارات قرآني را بدون كمك معلم ترجمه ميكند و براي آنها تصوير ميسازد.
3- دقت:
1-3 با دقت تمام، رابطه بين تصاوير و مفاهيم و حديث و نكات اخلاقي را با آيات مرتب ميكند.
4ـ هماهنگي حركات:
1-4 با هماهنگي چشم و دست كارت ميسازد
2-4 با هماهنگي چشم و دست شمارهگذاري كارتها را انجام داده و جدول قرآني ميسازد.
5- عادي شدن:
1-5 با مهارت، جواب سئوالات داده شده توسط معلم را ميدهد.
2-5 با مهارت، بين آيات درس و مخرج ض با كارتهاي ارائه شده توسط معلم و پخش سوره حمد از طريق دستگاه CD ارتباط به وجود ميآورد
اهداف رفتاري:
1- با الگوگيري از نوار آموزشي و CD تلفظ حرف ض را در نماز از قاري پيروي كند. ( عاطفي)
شرايط معيار رفتار قابل مشاهده
2- تصاوير داده شده را به تركيبهاي مربوطه در موت 5 ثانيه وصل كند.
شرايط معيار رفتار (كاربرد)
3- بدون كمك معلم و اعضاي گروه جمله يا آيه قرآني را با اطمينان %80 به درستي تلاوت نمايد.
شرايط معيار رفتار (ادراك)
4- شمارههاي جدول كلمات را در مدت 2 دقيقه تعيين كند.
معيار رفتار
5- از سه سؤال داده شده به دو سؤال پاسخ درست بدهد.
شرايط معيار رفتار
تعيين رفتار ورودي:
بررسي مواردي كه دانشآموز تا اين مرحله بايد بداند.
1- بچهها ميدانيد چرا مبحث مخارج حروف در عربي مهم و در قرائت قرآن و مخصوصاً نماز بسيار واجب شمرده شده؟ 2- چرا بايد ترجمه كلمات وعبارات ( قرآني ) در كتاب آموزشي قرآن مهم تلقي شود؟ ( فرصت براي تبادلنظر و بحث)
رد.
مفاهيم كليدي:
قسمتي از آيات سوره جاثيه و آموزش حرف (ض) )
بخش 4
پيشبيني روشهاي فعال تدريس:
روش تلفيقي: از روشهاي قضاوت عملكردـ همياري ( بارش مغزي)
از آن جايي كه يكي از مباحث آموزش قرائت قرآن تلفظ صحيح حروف ميباشد و اين كار مستلزم بهرهگيري از نوار آموزشي و قرائت قاريان ديگر ( به نظر بنده) و الگوگيري از كلاس ( به طريقه همياري) و بحث و تبادل نظر بر روي قرائت افراد در ساير گروهها ( قضاوت عملكرد) ميباشد و همچنين قسمت نهايي كه رابطه بين كلمات و عبارات و مفهوم كلي درس در قالب انس با قرآن در خانه آمده، زمينه ارتباط دانشآموز با افراد ديگر خانواده و ايجاد رابطه عاطفي با يكديگر و بهرهگيري از قرآن و آموزش غير مستقيم به اعضاي ديگر خانواده را فراهم ميآورد.
اين نتيجه حاصل ميگردد كه آموزش قرآن در سال دوم راهنمايي روش خاصي را به ياري نميطلبد بلكه روشي كاملا فعال همراه با ايجاد انگيزه و علاقه در وجود دانشآموزان و بيان نكات ساده اخلاقي با كمكگيري از ترجمه ساده آيات يا تفسير و استفاده از تصويرسازي براي پايدارشدن عبارات قرآني در ذهن ميباشد. و طبق تجربه چندين ساله در آموزش قرآن اين دو روش همياري ( بارش مغزي ) و ( قضاوت عملكرد ) را بسيار در خور توجه ميبينم.
رسانههاي آموزشي – ( وسائل آموزش)
كتاب قرآن سال دوم راهنمايي ـ كارت كلمات عربي و فارسي ـ دانشآموزان ـ جدول قرآني ـ رحل ـ قرآن ( غير درسي ) ـ نوار كاست ( نوار آموزشي ) همراه با ضبط ـ CD سوره حمد با صداي قاري مصري ـ پوشه كار ـ جعبههاي رنگي مختص به هر گروه ( رنگ آبي ـ زرد ـ قرمز ـ سبز ) براي جمعآوري كارت امتياز ـ كارتهاي امتياز ( عالي ـ خوب ـ متوسط) تصاوير
تعيين مدل كلاس:
آرايش كلاسي يا تيمي: از چهار تيم سه نفره تشكيل ميشوند.
شيوه قرار گرفتن دانشآموزان در تيمها:
از آنجايي كه چهار گروه بودند سعي شد چهار نفر از بچهها كه از نظر قرائت قرآن در سطح بهتري قرار داشتند در چهار تيم، حكم ارزشياب يا سرگروه را دارا باشند.
و بصورت همگن مشخص گرديدند، اما انتخاب ساير اعضاء به شيوه غير همگن بود بدين صورت كه حرف (ح ـ ث ـ ذ ـ ظ) را به چهار نفر كه سرگروه بودند داده شد و بقيه افراد كارتها را به انتخاب خود بر ميداشتند هر فردي كه داراي كارت حرف (ذ) بود در گروه (ذ) قرار ميگرفت. و به همين ترتيب انتخاب صورت گرفت ـ پشت سر هر گروه جعبهاي به رنگ مقنعههاي افراد تدارك ديده شد و نصب شد و نام هر گروه بصورت بزرگ روي جعبه نوشته شد تا علاوه بر اينكه هر گروه جعبهاي براي جمعآوري كارتها ( عالي ـ خوب ـ متوسط) داشته باشد نام گروه نيز كاملاً مشخص باشد. لازم به ذكر است كه جلوي مقنعه هر فرد كارت كوچكي كه بيانگر عضو گروه بود و نام گروه روي آن مشخص ميگرديد، وصل شد. افراد طوري در پشت ميزها قرار گرفتند كه علاوه بر اينكه با معلم و تابلوي كلاس و تابلوي تصوير ارتباط داشتند با يكديگر نيز مرتبط بودند.
بخش 5
فعاليتهاي قبل از تدريس: زمان: 14 دقيقه
حضور و غياب ( روش خلاقانه ) سلام و احوالپرسي ـ ديدن تكاليف جلسه قبل
معلم قبل از حضور دانشآموزان در كلاس حضور يافته روي يك صندلي نزديك در ورودي كلاس رحلهايي را قرار ميدهد ( 4 رحل ) براي ( 4 گروه ) هر گروه جداگانه وارد كلاس شده به معلم سلام كرده و رحل را برداشته و در جاي خود قرار ميگيرد. و معلم نيز با توجه كامل و دقت در وضعيت جسمي و روحي آنها جلوي هر فرد علامت حاضري قرار ميدهد. بعد رو به يكي از دانشآموزاني كه هفته پيش غايب بوده كرده و از او علت را ميخواهد. بعد مناسبت روز تدريس را ميگويد ( 26/12/83 شهادت حضرت رقيه«س» ) و از بچهها ميخواهد كه مناسبتها را هميشه به ياد داشته باشند و از گروههايي كه شمع در كلاس قرار داده بودند تشكّر ميكند و شهادت حضرت رقيه «س» را به آنها تسليت گفته به همين مناسبت يكي از دانشآموزان شعر خود را ميخواند.
در همين جا تكاليف فردي و گروهي كه هفته پيش مشخص كرده بود را ميخواهد قسمت انس با قرآن در خانه كه يك تكليف فردي است و توسط سرگروه در هر گروه ديده شده و ضمن بررسي يك يك آنها از سرگروه ميخواهد كه در اين رابطه كار خود را توضيح دهد و معلم با پرسش از يك يك آنها كه اين تمرين را با كمك چه كساني در خانه حل نموده آنها را تشويق مينمايد و بعد در دفتر نمرهاي ثبت ميكند و از آنها ميخواهد كه عكسالعمل خانواده را درباره مفهوم آيات درس در قسمت انس بگويند.بعد نوبت به تكاليف گروهي ميرسد.
تصاوير ساخته شده توسط هر گروه را ميبيند و از آنها ميخواهد كه در تابلو نصب نمايند.
تصاوير: ( حركت بادها ـ تصوير روز و شب ـ گروهي در حال انجام نماز ـ گروهي در حال تفكر)
( ارزشيابي تشخيصي ) ( 20 دقيقه )
سئوال داده شده توسط معلم را جواب دهد(به صورت انفرادي) ـ به محض ديدن تصوير عبارت قرآني كه در درسهاي قبل با آن آشنا شده را با رعايت مخرج حرف و تلفظ صحيح بيان كند.
مثال:
تصريفالرياح ( حركت بادها ) اختلاف الليل و النهار ( تصوير روز و شب )
لقومٍ يوقنون ( در حال انجام نماز ) لقومٍ يتفكرون ( در حال فكر )
ايجاد انگيزه: 5 دقيقه
معلم رو به دانشآموزان: بچههاي عزيزم ! از شما ميخواهم كه كتاب قرآن را ببنديد)
بچهها ميپرسند كه آيا امروز درس نميدهيد؟
معلم: بله درس ميدهم اما شيوه كار در اين جلسه عوض شده و من براي شما كتاب ديگري را آوردم كه كتاب آموزشي قرآن سال دوم از روي آن تنظيم شده و به هر گروه يك قرآن ميدهد تا در رحل بگذارند امروز قرار است قاري مصري نيز كه از ايشان دعوت كرديم به كلاس شما بيايد تا مخارج حروف را در مدت بسيار كوتاهي به شما آموزش دهد.
قرآن غير درسي را براي اين در كلاس استفاده ميكنيم تا شما در ساير جلسات قرآن نيز بتوانيد به خوبي قرآن را تلاوت كنيد و با رسمالخطهاي مختلف آن آشنا شويد.
آمادهسازي: ( 10 دقيقه )
امروز چهار آيه از سوره جاثيه كه آيات 15-12 ميباشد را تلاوت ميكنيم
و مخرج ض را با كمك آقاي كريم منصوري قاري كشور خودمان و همچنين قاري مصري تمرين مينماييم تا بتوانيم انشاءا... نماز را به بهترين صورت قرائت نماييم.
و بعد، از گفتههاي دوستانتان در رابطه با اين چهار آيه نكاتي جالب و آموزنده را ياد ميگيريم تا شما بتوانيد براي خانواده خود تعريف كرده و در ثواب آموزش قرآن شريك باشيد.
(پرسش از كلمات بصورت مسابقه) ضمناً پرسش از كلمات هم به گفته دوستانتان با استفاده از جدول (كه در مسابقه عمو پورنگ ) آشنا شدهايد ميباشد.
(ارائه درس بر اساس سناريو) ( زمان 35 دقيقه )
دانشآموزان در كلاس به گروههاي سه نفره تقسيم شدهاند و با روش همياري ( بارش مغزي ) كار ميكنند
هر دو هفته يكبار گروهها عوض ميشوند تا همه بتوانند با بقيه در ارتباط باشند و تعادل گروهي را ياد بگيرند.چون درس دهم آيات (20-12) ميباشد و هر درس در دو جلسه تدريس ميگردد آيات (15-12) را براي يك جلسه تدارك ديده و از آنجا كه درس نهم نيز آيات اول سوره جاثيه بود قبلاً شناسنامه[1] اين سوره را به بچهها متذكر شدم پس در اينجا فقط نياز به يادآوري بود.
معلم: آيا كسي معني جاثيه را ميداند؟ خواهش ميكنم با هم مشورت كنيد. نظرتان را بگوييد و مهم نيست كه اشتباه باشد.
گروه ذ : بله به معني زانو در آمده.
معلم: آفرين بسيار خوب: همانطور كه جلسه پيش گفتم تلاوت سوره جاثيه فضيلت هم دارد آيا كسي يادش هست؟
گروه ظ: بله خانم: عيبش پوشيده ميشود از نهيب جهنم نميترسد و همنشين پيامبر ميشود.
معلم: آفرين ولي بايد يادتان باشد كه تنها خواندن آيات مد نظر نيست بلكه چي؟
بچهها بعد از مشورت: خانم عمل به آنها هم واجب است.
معلم: آفرين پس يك كارت سبز به هر دو گروه ميدهيم.
حالا كه مطالب قبلي يادآوري شد لازم است به نوار آموزشي گوش دهيد.
ابتدا به قرائت گوش داده، و دفعه دوم همراه با نوار تكرار كنيد، بعد از قرائت آيات:
معلم: بچهها آيا با قرائت آشنا شديد.
گدوهها: بله خانم
معلم: اشكالي نداريد.
گروهها: نه
معلم: پس حالا كارهايي كه در ارتباط با اين چهار آيه انجام دادهايد را مشخص كنيد. چرا كه به پيشنهاد خود شما و خانوادهتان ياد گرفتن مفاهيم و منظور خداوند كه در لابه لاي آيات نهفته است هم جالب ميباشد و هم براي قسمت انس با قرآن كمك فراواني براي شما تلقي ميشود، چرا كه يادآوري مفاهيم كلي آيات باعث راحت بودن ترجمه و پايدار بودن آن در ذهن ميشود.
گروه ث: خانم در ارتباط با آيه 14 يك نكته اخلاقي در تفسير ديديم.
معلم: آفرين: آيا خواندن و پيدا كردن مطلب از تفسير مشكل بود.
گروهها: خير خانم مطالعه تفسير خيلي شيرين هست و خانوادهها هم خيلي كمك ميكنند.
گروه ظ: در ارتباط با آيه 13-12 يك تصوير جالبي پيدا نموديم و همچنين يك شعار قرآني.
گروه ح: مفهوم اين دو آيه را به طور خلاصه و خيلي جذاب ميتوانيم بيان كنيم.
گروه ذ: يك آيهاي از سوره زلزال ميتوانيم ارائه دهيم. كه واقعاً با آيه 15 مرتبط ميباشد.
معلم: احسنت ـ ( در همين حين ثبت نمره در دفتر و اهداء كارت) به هر گروه
معلم: گروه ظ تصوير را در تابلو نصب كنيد.
معلم: آفرين واقعاً جالب و كاري فوقالعاده است من صحبتي نميكنم چرا كه مفهوم آن را گروه ح بيان ميكنند.
گروه ح: خداوندي كه زمين و آسمان را براي شما انسانها رام كرد از جمله كشتي را طوري قرار داد كه در آب فرو نرود، و آب را طوري آفريد كه بسيار نرم باشد تا كشتي در آن روان شود .
معلم: آفرين بچهها اگر سايرين هم همينطور با دقت گوش دهند قسمت عبارات و كلمات و حتي انس با قرآن نيز بسيار ترجمهاش ساده ميگردد.
معلم: گروه ث: شما در رابطه با آيه 14 چه مطلبي را پيدا كردهايد؟
گروه ث: خانم يك نكته اخلاقي بسيار زيبا: اي پيامبر با كساني كه روز قيامت را قبول ندارند بصورت ملايم و كاملاً بياعتنا رفتار كن و آنها را عفو نما. شايد به واسطه عمل تو از كارشان پشيمان شوند و دين اسلام را قبول كنند.
گروهها كه خيلي اين نكته برايشان جالب بود شروع به همهمه ميكنند.
معلم: خوب بچهها خيلي نكته خوبي بود شما رفتارتان بايد نسبت به سايرين اين چنين باشد كه آنها را عفو كنيد و آنها را در مقابل عمل خوبي كه انجام ميدهيد شرمنده خود سازيد.
يكي از افراد گروه: خانم اگر كسي به ما توهين كرد چه كنيم؟
معلم: همانطور كه گفتم او را عفو كن. با ملايمت با او رفتار كن تا او را خجالت زده كني .
معلم: گروه ذ: شما كار خود را ارائه دهيد .
گروه ذ: خانم در رابطه با آيه 15 آيهاي از سوره زلزال پيدا نمودم.
( فمن يعمل و............)
معلم: بله هر كس هر عملي انجام دهد سزايش را ميبيند.
معلم: خوب حالا كه اين همه گروهها خوب كار كردند كلمات درس جديد را بياورند تا جوابش را مرور كنيم.
سرگروهها: خانم قبلاً ما اين كار را در گروه انجام داديم.
معلم: آفرين پس نيازي به چك كردن كلمات نداريد.
گروهها: خير
معلم: بچههاي عزيزم مثل اينكه شما كار جالبي را ارائه داده بوديد ميتوانيد تابلو را نصب كنيد.
گروه ح: خانم اين جدول قرآني هست كه همه سرگروهها در آن نقش اصلي را داشتند اما ساير بچهها نيز همكاري كردند. ( با توجه به مسابقه عمو پورنگ ) در ارتباط با زندگي پيامبران.
معلم: اين جدول را چگونه ساختهايد؟
گروه ذ: خانم تهيه هر قسمت به عهده يك گروه بود مثلا تزئين كارتها به عهده گروه ح و كار خوشنويسي از ما بود .
گروه ح: بصورت شمارهگذاري هر كارت را تعيين كرديم.
گروه ظ: جدولي به هم ريخته از كلمات فارسي و عربي ( تمرين 1 )
معلم: نحوه كار چگونه هست؟
گروه ح: خانم بايد شمارهها را به هم ربط دهند.
معلم: فهميدم مثلاً شماره 1 با كدام شماره ارتباط دارد.
معلم: پس از يكديگر سئوال كنيد چون خودتان زحمت كشيده و آن جدول را ساختهايد.
گروه ظ به گروه ذ سئوال بده:
گروه ظ: شماره 1 و .........
معلم: بچهها در 2 دقيقه بايد جواب اين شمارهها را پيدا كنيد و روي كاغذ بنويسيد.
بعد از جمعآوري توسط معلم.
معلم: آفرين معلومه اين جلسه با آشنايي با مفاهيم و تصاوير كلمات را راحتتر ترجمه كردهايد پس هم نمره عالي و هم كارت عالي ميگيريد.
گروهها: خانم: درس و كلاس خيلي جالبتر شده.
معلم: خدا را شكر ميكنم كه شما به كلاس و درس قرآن علاقمند شدهايد.
فعاليتهاي تكميلي: بعد از تدريس: زمان: 3 دقيقه
از دانشآموزان ميخواهيم به CD سوره حمد كه توسط قاري مصري خوانده ميشود به درستي گوش دهند و هر قسمت كه خوانده شد معلم به كمك دانشآموزان تلفظ حرف را با صداي بلند ذكر ميكند. مثلاً ( الرحمن الرحيم ) با صداي (ح) و به همين ترتيب ادامه ميدهد تا به ( غيرالمغضوب ) و يا كلمه ظآلين برسد و فوراً خاطرنشان ميكند كه بله اين مورد مربوط به درس امروز ما بود كه آموزش ديديم و اگر درست دقت كرده باشيد با توجه به قرائت سوره جاثيه كه توسط قاري محترم خوانده شد و همچنين قرائت سوره حمد بايد طرز تلفظ حروف را تا اينجا ياد گرفته باشيد.
جمعبندي: زمان:2 دقيقه
بعد كارتهايي كه روي آنها كلمات داراي حرف ض از سوره جاثيه ( درس دهم ) نوشته شده به دانشآموزان نشان داده و از آنها ميخواهيم با الگوگيري از كلاس و دو قاري ( منصوري و قاري مصري ) آنها را درست تلفظ كنند بعد كارت ط را به يكي از گروهها ميدهيم و ميگوييم شما دو علامته ميشويد و دليل آن را در جلسه بعد ميفهميد ( يادگيري اهدنا الصراط المستقيم )
ارزشيابي تكويني: ( مرحلهاي ) 2 دقيقه
برگههاي سئوالي كه از قبل روي ميز آنها قرار داده شده و خواستهايم كه به آنها دست نزنند را با فرصت يك دقيقه پاسخ دهند و فوراً جمعآوري نمايند ( بصورت انفرادي ).
و به آنها نمره ميدهيم. و يا از كارتهاي ( عالي ـ خوب ـ متوسط ) استفاده ميكنيم.
تعيين تكليف: تصاويري را روي ميز آنها قرار ميدهيم و از آنها ميخواهيم كه براي جلسه آينده با همفكري باهم عبارت قرآني مربوطه را پيدا كرده و به كلاس بياورند و درباره 5 آيه بعد ( سوره جاثيه ادامه درس دهم )
گروه ح: تعداد پيامبران بني اسرائيل
گروه ث: اسامي قيامت
گروه ذ: ساخت تصوير براي روشن شدن مفهوم آيات
گروه ظ: در آيات 20-19 مشخص كنيد كدام گروه را خدا دوست دارد و كدام گروه را دوست ندارد
چندين آيه از قسمت انس با قرآن درس( دهم ) حتماً با كمك خانواده بخوانند و از آنه ميخواهيم كه هر يك كليه مطالب ياد گرفته شده در اين درس را براي اعضاي خانواده تعريف كند
پايان درس با دعاي قرآني (1 دقيقه)
اللهم نور قلوبنا باالقرآن
و زين اخلاقنا بالقرآن